Winter Fantasy (24.12.2022)

Trong bộ phim Hội cố thi nhân (Dead Poets’ Society, 1989), giữa một đêm tuyết giăng tháng 12, các cô cậu học sinh trung học nội trú Welton tái hiện vở kịch Giấc mộng đêm hè của thi hào Shakespeare. Kết phần xuất hiện của mình, tiểu yêu Puck (tức Robin Goodfellow) do nhân vật nam sinh Neil Perry thủ vai, gửi tặng khán giả một câu thơ nửa đùa nửa thật, có câu tạm dịch như sau:

Lỡ chúng hồn trót điều chi chẳng phải
Xin chư vị duy ngẫm tới một điều
Điều đã qua tựa một giấc chiêm bao
Dứt cơn mộng tất ngưng phần phiền nhiễu

Câu thơ ý nhắc khán giả, những gì họ mới thưởng thức chẳng gì khác một giấc chiêm bao họ vừa xem trong lúc ngủ. Rằng mộng cảnh hoàn toàn có thể cực kỳ mãnh liệt, sống động khi ta đã trải qua, và dù không có thật, chúng có thể lưu lại dấu vết sâu đậm trong tâm trí chúng ta. Trong cảnh 1, Hồi 5 của Giấc mộng, qua tiểu yêu Puck ông viết (và tạm trích dịch) rằng: “Các linh hồn đương nhiên tài ba nhất, còn kém cỏi nhất, hãy lấp bằng tưởng tượng,” như để nhắc nhở về vai trò vô song của tâm trí chúng ta.  Những linh hồn, shadow, vốn đề huề xuất hiện trong Giấc mộng, còn được dùng để chỉ giới diễn viên sân khấu thời trước, chẳng hạn ở Sonnet 53, Ở người đâu là tạo chất, đâu là khởi nguyên, cho triệu hình bóng lạ lùng người phát tỏa?”

Nét tương phản - giữa “đêm hè” trên sân khấu với mùa đông lạnh lẽo (xin phép không tiết lộ thêm nội dung phim) có lẽ là một sợi dây vừa mong manh vừa mạnh mẽ nối kết đêm diễn Fantasy Mùa Đông lần này, diễn ra vào đúng đêm trước Giáng Sinh, 24.12. Phép màu Giáng Sinh có còn huyền nhiệm nếu ta cố tình phớt đi thực tại sóng sánh bên ngoài? Những câu tụng chúc êm đềm, thân thương có xua hết được u hoài, trăn trở phận con người? 

Cũng trong bộ phim còn có câu “Chân lý tựa như một tấm chăn không sao phủ kín được đôi bàn chân, khiến chúng lạnh buốt. Ta cứ giằng, cứ kéo cũng chẳng thể đủ. Ta cứ đạp, cứ quật cũng chẳng trùm kín thêm được,” (tác giả: biên kịch Tom Schulman). Để đối mặt chân lý, chúng ta, cùng với nhau, vẫn luôn cần và muốn tìm về nghệ thuật, như song hành tất yếu của thực tại.

Một mùa đông “nhiệt đới” đến gần, và một lần nữa chúng ta dự cuộc sum vầy bên nhau qua, và cùng với âm nhạc qua một nhạc mục biểu diễn có thể gọi là đa sắc, phủ rộng các cung bậc cảm xúc nhất mà Saigon Classical Music Group từng mang lại trong dịp Giáng Sinh: từ Bach/Gounod tới Andrew L. Weber, G. Rossini tới Schumann, từ Wolfgang A. Mozart tới C. Franck, từ F. Schubert tới M. Ravel. 

Lại dẫn từ bộ phim: “Chúng ta thưởng thức và sáng tác thi ca do cùng chủng con người. Và con người chứa chất niềm đam mê. Và y khoa, luật khoa, kinh thương, kỹ nghệ, những mưu cầu ưu nhã và thiết yếu để duy trì cuộc sống. Thế còn thi ca, vẻ đẹp, ái tình và tình ái, là những gì chúng ta vì chúng mà tiếp tục…. Chúng ta hiện diện ở đây - cuộc đời hiện hữu, bản thể hiện hữu; vở diễn mãnh liệt ấy cứ tiếp diễn, còn phần chúng ta góp thêm một dòng thơ.”